कर्जत | तालुयातील रेल्वे पट्ट्यात बांधण्यात आलेले पाली भुतीवली येथील लघुपाटबंधारे धरणाच्या बांधाजवळ खोदकाम सुरु आहे. या खोदकामासाठी दररोज जेसीबी तसेच पोकलेन मशीन आणि बुलडोझर वापरले जात आहेत. मात्र ते खोदकाम करताना महसूल विभागाकडे गौणखनिज उत्खनन करण्यासाठी कोणत्याही स्वरूपातील स्वामित्व शुल्क म्हणजे रॉयल्टी भरलेली नाही. गेले काही महिने सातत्याने दिवसरात्र उत्खनन केले जात असून महसूल विभागाचे दुर्लक्ष झाल्याचे दिसून येत आहे.
दरम्यान, त्या ठिकाणी शेतकर्यांनी आवाज उठवल्यावर महसूल विभागाने तात्पुरती कारवाई केली असून अनधिकृत खोदकाम करणार्या सेप्टगॉन व्हेंचर प्रायव्हेट लिमिटेड या कंपनीला दंडात्मक कारवाई करण्याची नोटीस बजावली आहे. महाराष्ट्र सरकारने २०० हून अधिक कोटी खर्च केलेल्या पाली भुतीवली लघुपाटबंधारे धरणाच्या आजूबाजूला मोठ्या प्रमाणात खोदकाम सुरु आहे. तेथे गेली काही महिने सतत डोंगर फोडून माती उत्खनन केले जात आहे.
त्यात त्या ठिकाणी माती उत्खनन करण्यासाठी आणि काही दगड फोडण्यासाठी सुरुंग स्फोट देखील केले जात असून त्याबाबत कोणत्याही प्रकारची परवानगी घेतली नसल्याचे आढळून आले आहे. माती उत्खनन करताना संबंधित सेप्टगॉन व्हेंचर प्रायव्हेट लिमिटेड या कंपनीकडून कोणत्याही प्रकारचे स्वामित्व शुल्क भरलेले नाही.
त्यात धोकादायक बाब म्हणजे पाली भुतीवली धरणाचा मुख्य भाग असलेल्या ठिकाणापासून जेमतेम ५० मीटर अंतरावर हे खोदकाम सुरु आहे. मात्र असे असताना पाटबंधारे विभाग केवळ खोदकाम थांबवण्याची नोटीसा बजावत आहे. तर कर्जत तहसील कार्यालय तेथे सुरु असलेल्या उत्खननावर कारवाई करताना दिसत नाही. या भागातील महसूल मंडळ यांच्याकडून तहसील कार्यालयाला केवळ सूचना देण्यात आली आहे.
मात्र तहसील कार्यालयाने सुरु असलेल्या उत्खननाची नोंद घेतली नाही आणि त्या बेकायदा केल्या जात असलेल्या उत्खननावर कोणत्याही प्रकारची कारवाई करताना देखील दिसत नाही. महसूल विभागाने मागील वर्षभर तेथे खोदकाम सुरु असताना देखील त्या ठिकाणी काहीच सुरु नाही अशी भूमिका घेऊन सपशेल दुर्लक्ष केले आहे. शेतकर्यांनी आवाज उठवल्यानंतर, आता महसूल विभागाने १५ जानेवारी रोजी दंडात्मक कारवाई करण्याची नोटीस बजावली आहे.
सेप्टगॉन व्हेंचर प्रायव्हेट लिमिटेड कंपनीने बेकायदा माती उत्खनन केल्याबद्दल बजावलेल्या नोटीसमध्ये ७५५ ब्रास मातीचे उत्खनन केले असल्याचे नमूद केले आहे. मात्र पाली भुतीवली धरणाच्या परिसरात होत असलेल्या माती आणि दगड उत्खनन प्रकरणी फक्त पाचपट दंड आकारला आहे.
त्यातही महसूल विभागाने तेथे विना परवाना खोदकाम झालेल्या सर्वे नंबर ८७/८४,८७/१७१,८७/२२८,८७/२२५ या ठिकाणी ७६५.९० चौरस घन मीटरमध्ये केल्या उत्खनन वर केवळ ७५५ ब्रास माती साठी आणि ५५ ब्रास दगड यांचे खोदकाम केल्याबद्दल दंड आकारला आहे. मात्र तेथे दहा हजार ब्रास मातीचे उत्खनन केले असल्याचा दावा स्थानिक शेतकरी करीत आहेत. त्यामुळे महसूल विभाग दंडात्मक कारवाईची नोटीस बजावताना देखील काटकसर करीत असल्याचा आरोप शेतकरी करीत आहेत.
आम्ही स्थळ पाहणी करून संबंधित बिल्डरकडून करण्यात आलेल्या उत्खननाबद्दल पंचनामा केला. मंडळ अधिकारी यांच्याकडून आलेल्या अहवालानंतर आमच्या कार्यालयाने संबंधित माती उत्खननाबद्दल नोटीस बजावली आहे. त्यांनी सात दिवसात दंड भरला नाही किंवा दंडाबाबत संबंधित कंपनीचे काहीही म्हणणे आले नाही तर आमचे कार्यालय पुढील कारवाई सुरु करणार असे नमूद केले आहे. -डॉ.धनंजय जाधव तहसीलदार, कर्जत